By Rey Anthony Chiu | 09:25 AM May 05, 2023
Sugdan na karong semanaha ang pag-ayo ug pagpahiuli sa tulay sa Makapiko nga anaa sa utlanan sa Rizal Batuan ug Mahayag Catigbi-an.
Kini human gikataho sa Department of Public Works and Highways (DPWH) nga ila na nga nadawat ang Notice to Proceed aron ipapatuman na ang P44 milyones nga pundo nga gikinahanglan aron mapalig-on pagbalik ang tulay ug ang approaches niini nga nakukab tungod sa baha.
Kahinumduman nga niadtong nga nahaunang mga baha, nabanlas ang riprap nga nagsuporta sa kalig-on sa karsada nga anaa sa approaches sa tulay sa Makapiko.
Human niini, sa matag sunod nga mga pagbaha, hinayhinay usab nga gikan-kan sa tubig ang ilawon sa agi-anan, hinungdan nga gipasirad-an sa DPWH ang katunga nga lane sa karsada nga karon, nagbitay na ug wala nay nagsuporta sa ilawom niini.
Ang mga baha usab naghinayhinay og kankan sa suporta sa abutment ug wingwalls, lakip na ang pile footings, nga nakaapekto na sa integrity sa approach slabs.
Kini karon kinahanglan na nga trabahoon, bisan pa nga wala pay gipagawas ang DPWH nga pahibalo sa pagkabalda sa dagan sa traffic didto ilabi na kay kini critical usab nga suporta sa tourist traffic.
Sa laing bahin, hangtud nga may matukod nga importanteng imprastraktura nga magsuporta sa nasudnong katuyuan diha sa tungatunga sa La Union Candijay ngadto sa Poblacion Mabini derecho sa Ubay, ug sa Trinidad, Guindulman ngadto sa Poblacion, Anda, o sa Guio-ang, Guindulman, paingon sa Cogtong, ug pangpang Candijay, pasulod sa Anda, hanap pa ang hangyo nga kining mga kadalanan nga nahisgutan, himoong national roads.
Ang nahisgutang nga dalan karon, kasamtangang gimintinar sa Provincial Government kay provincial roads, mao nga padayon pa gihapon ang Bohol nga obligado nga maoy mogasto sa pagpa-ayo ug pagpahiuli niini.
Kahinumduman nga gipadayag na ni Bokal Nathaniel Binlod, ang hangyo ngadto sa DPWH Second ug Third Engineering Offices sa paghimog mga pagtuon ug sugyot kabahin sa laraw nga i-convert na kini nga mga dalan ngadto sa national roads.
Apan, subay sa DPWH Memorandum pinitsahan niadtong Marso 13, 2021 gikan ni Undersecretary Maria Catalina Cabral, nagsaysay nga ang mga local nga mga karsada nga ikonsiderar alang sa conversion kadto lamang nagsuporta sa national function.
Nakit-an usab sa mga mapa sa DPWH ug sa GIS Map, nga ang junction Guindulman paingon sa Anda ngadto sa Badiang u gang junction sa Candijay paingon sa Panas ngadto sa Badiang Road, mga local nga kadalanan nga nagsumpay sa Candijay, Anda ug Guindulman nga ming simang gikan sa Bohol Circumferential Road.
Ang nahisgutang mga local nga dalan, nag-alagad sa local nga traffic ug walay nasudnong function nga gi-alagaran mao nga dili pa kini mahimong ikakonsidera nga mamahimong national roads.
Dugang pa, walay nakita ang DPWH nga mga dagkong kaugmaran sulod sa nahisgutang mga dalan nga ma-isip nga adunay nasudnong significance sama sa tourist service centers subay sa gilagda sa Department of Tourism, tugpahanan subay sa pagtumbok sa Department of Transportation o major national government infrastructure sa lugar nga makapapasar niini sa batakan aron mahimong isipon nga national roads.
Sa kasamtangang sitwasyon, ang labing maayong buhaton aron mapa-atiman og ayo ang mga nahisgutang dalan mao na lamang ang paghangyo sa nga Kongresista sa Bohol aron kapunduhan ang mga wala pa masemento nga parte niining mga dalan ug mahatagan dugang pundo alang sa pagmintinar niini sa Bohol. (PIA-7/Bohol)
