By Rey Anthony Chiu | 07:00 PM August 10, 2022
Gidasig sa Department of Agriculture (DA) ang mga mayor niining panahona sa pagpangandam ug dili magpanuko nga modu-ol ug makigsabut sa ahensya, aron dili lamang masayran ang mga programa, apan usab aron masayud ang ahensya sa prayoridad sa mga lungsod ilabi na sa agrikultura.
“Please make yourself available to the DA,” aghat sa abogado nga Assistant Secretary sa DA, Atty Salvador Diputado, nagdto sa mga mayor.
Ang pagdasig sa opisyal, subay na usab sa lakang sa DA nga paghimong institusyon sa Provincial Agricultural and Fisheries Extension Systems (PAFES).
Ang PAFES gitumong nga magpalig-on sa tinabangay sa DA, local government units, academe, ug pribadong sector pinaagi sa pagpakanaug sa extension services sa panguma ngadto na sa mismong umahan, taliwa sa napausab nga sistema tungod sa devolution.
Sa PAFES, ang mga lalawigan ug mga mayor na ang gigikanan sa extension services aron mahiusa na ang mga laraw ug programang pang-agrikultura ug pagpadagan sa mga kalihukan sa mga mag-uuma ug nga kahugpungan nga ubay niini.
Ang DA, inay maoy kanhi tighimo sa mga plano nga ipasagop sa mga LGUS, ang LGUs na karon maoy magplano, magkig-ambas sa puhunan, makigtambayayong sa pagpatuman, ug kuyog sa pagmonitor sa DA sa mga proyekto nga gipatuman sa probinsya ilabi na gayud sa mga pagpili samga produkto nga padaghanon aron wala nay sobrasobra nga produksyon ug masayang lang unya.
Kini samtang aghat usab sa opisyal ngadto sa mga mag-uuma nga wad-on na ang kinaiya nga magpamati una, mga miresulta sa mag-uuma nga nahikawan na hinuon sa ayuda nga libre na unta gikan sa kagamhanan.
Matud ni Diputado, sa tumong nga makaaghat sa mga mag-uuma sa pagdugang sa produksyon ilabi na sa pagkaon, daghang programa sa kagamhananang nag-aghat sa mga mag-uuma nga modangop sa mga pautang, ug mga libre nga tanyag, apan daghan pa gihapon nga mag-uuma ang nagdumili sa pag-apil niini.
Ang kagamhanan wala puas sa pagpangita sa mga pamaagi sa pagtabang sa mga mag-uuma, ilabi na niadtong naalkanse sa ilang panginabuhi-an tungod sa pandemya ug sa mga katalagman nga minghasi, apan menos pa gihapon ang mga nakabenepisyo, dayag sa abogadong opisyal.
Gani, sumpay niya, mag libre na nga tag P5,000 nga hatag sa goberno apan pipila lamang nga nalista sa Registry System for Basic Sectors in Agriculture (RSBSA).
Ang RSBSA maoy opisyal nga listahan sa tanan nga mga lumilihok sa agrikultura sa nasud, usa ka listahan nga gihuptan sa mga Municipal Agriculture’s Office sa matag lungsod, sa rason nga sila ang mas nasayud kon kinsa sa mga tawo ang aktibo nga nanguma.
“Ang problem, naa sa kinaiya,” butyag ni Asec Diputado.
“Murag nagtan-aw una kon unsa galing, unya sa dihang naa nay nakadawat, kami lang gihapon ang sad-an kay nganong wala sila maapil sa listahan,” mulo sa opisyal.
Niini, sa mga mag-uuma nga hangtud karon, wala pa gihapon malista sa RSBSA, subaya ngadto sa mga MAO sa kalungsuran diin nanimuyo aron ma-update ang listahan ug mahimong makabenepisyo na sa tabang, panapos sa opisyal sa DA. (rahc/PIA-7/Bohol)
