By Rey Anthony Chiu/PIA-Bohol | 11:38 PM October 29, 2019
Padayon pa gihapon ang pagpugong sa pagpasulod sa mga karne sa baboy, giproseso, giluto o gipaagi sa bisan unsang paagi, o kadtong buhi, o duga sa butakaw, ilabi na kon gikan sa Luzon, bisan pa kon kini may sukip nga tukmang dokumento.
Kini base sa Executive Order 22 series of 2019 nga gipagawas ni Gob Arthur Yap niadtong buwan Septembre ug gipasundan pa sa addendum human sa pipila ka adlaw nga gipagawas ang mandu.
Gani, base usab sa nahisgutan nga addendum sa Executive Order, bisan kadtong mga sinako nga lawog sa baboy nga gipatabok gikan sa Luzon, gidid-an usab, sulod sa 100 ka adlaw human gilagdaan ang nahauna nga Executive Order # 7 nga gipagawas Agosto 22.
Ang mga sakyanan usab nga gikan sa Luzon, iagi na og kwarantina ug sabligan og mga kemikal, aron mapatay ang mga kagaw nga manhimong nadala niini pasulod sa Bohol.
Ang nahauna nga EO #7 nagpugong na usab pagpasulod sa mga karne sa baboy sa Bohol kon wala’y ikapakita nga tukmang dokumentos sama sa sertipikasyon sa beterinary nga luwas ang baboy, o sa National Meat Inspection Service nga limpyo ang karne ug ang shipping certificate.
Apan human masuta sa mga local nga opisyales sa Bohol nga ang gikahadlokan nga African Swine Fever (ASF) may katakus nga hutdon og lampurnas ang matag baboy sa lalawigan, gipasupot ang Executive Order # 22.
Dili man delikado sa tawo, ang ASF hinuon gikaintapan nga sakip sa baboy nga dala sa kagaw ug mahimong ikapanakod pinaagi sa mga gamit nga nakasaghid sa babaoy nga natakdan na sa sakit.
Niini, sanglit niadtong panahona, may mga positibo na nga kaso sa ASF sa Rizal ug Bulacan, diin may mga umahan usab nga gigikanan sa mga sahug sa lawog o pagkaon sa baboy, nga mahimong makatakod, lakip na nga gipugngan ang pagpasulod sa sinako nga mga lawog gikan didto sa Luzon.
Sa posibilidad nga may nakagawas na nga karne o buhi nga baboy gikan sa mga lalawigan nga may kompirmado nga ASF, gipatuman na sa Bohol ang lukop nga ban sa tanang karne sa baboy nga gikan sa tibuok isla sa Luzon.
Alang sa kinatibuk-an nga ban sa karne gikan sa tibuok Luzon, gibutyag ni Provincial Veterinarian Dr. Stella Marie Lapiz nga ang mandu nga naa sa orden ehekutibo, kini ra usab ang nahulma, giumol dayon gisagop na nga lihok sa nasudnong kagamhanan.
Gani, matud ni Dr Lapiz, sa mga lain nga nasud bisan kon gamay ra ang lugar niini nga naapektohan sa ASF, tibuok nasud na aniini ang may total ban.
Ang nasud sa China pananglit, sa Liaoning Province nga may 145,900 kilometro kwadrado lamang ug 1.5% lang kini sa kinatibuk-an nga China, sa mga dapit sa Nikolovo nga 0.05% lamang sa kinatibuk-an nga Bulgaria, ug sa sa Hooves Region nga 3.9% lamang sa kinatibuk-an nga Hungary, total ang ilang gisagop nga pamaagi sa pagseguro nga dili na mokaylap pa ang sakit, pasabut sa beterinaryo.
Karon, sa kaso sa Luzon, gikan sa mga lalawigan sa Bulacan ug Rizal, mikaylap na ngani ang sakit sa mga lalawigan sa Pampanga, Pangasinan, Nueva Ecija, Cavite, ug Quezon City na ang may mga kaso.
Sanglit kanit kanit ang mga lugar nga nahisgutan, sayun lamang gayud ang pagkuyanap sa sakit, hinungdan sa polisiya sa total ban sa mga karne gikan sa Luzon.
Niini, dili over-reaction, matud pa ni Dr Lapiz ang gibuhat, tungod kay mingsagop lang usab kita sa mga lakang nga gilagda sa nasudnong kagamhanan sa mga produkto nga gikan sa mga nasud nga may natala nga ASF.