By Rey Anthony Chiu/PIA-Bohol | 08:32 PM September 16, 2019
Mipasalig ang Philippine Statistics Authority (PSA) sa publiko nga nasubay pa gihapon sila sa timeline sa pagpatuman sa Philippine Identification System (PhilSys) ug nagtuo sila nga kasugdan na ang dinungan nga pagrehistro sa tungatunga sa 2020.
Gani, matud ni National Statistician ug Civil Registrar Undersecretary Dennis S. Mapa, makompleto na ang pagpa-enroll sa katawhan sa 2022.
Ang PhilSys ang dugokan sa tanan nga identification system nga nagtumong sa paghatag og valido nga kamatuoran sa identity sa tanang residente sa nasud ug mga langyaw nga nia na nanimuyo sa Pilipinas, aron mas mapasayon ang mga transaksyones nga dili na mangayo pag daghang kamatuoran.
Kini magsuporta sa paningkamot sa kagamhanan sa pagpamaayo pa sa iyang social protection ug financial inclusion nga magtuboy sa nasud sa kasaligan nga digital economy, segun sa PSA.
Natumbok na gani sa PSA ang mga ahensya kansang mga ID systems hiusahon na sa PhilSys.
Kasagaran nga ID Systems nga may relasyon sa social protection ug financial inclusion mao ang DSWD, PhilHealth, Social Security System (SSS), Government Service Insurance System (GSIS), ug BSP.
Hinuon ang Philsys, dili na mopuli pa sa government identification cards nga may pili nga tumong ug dili lamang identification sama sa lisensya sa pagmaneho, pasaporte sa pagbyahe ug sa UMID alang sa mga transaksyones nga may kalabutan sa seguridad.
Ang PhilSys magamit na alang sa application alang sa eligibility, serbisyo, ug pag-access sa benepisyo social ug mga hatag sa goberno, pasaporte, lisensya sa pagmaneho, pamuhis, pagpasulod sa mga tunghaan ug tambalanan, pagbukas sa deposito sa bangko, pagparehistro isip botante ug mga transaksyones sa pagpangempleyo, ug pagsubay sa mga records ug clearances.
Kahinumduman nga gilagdaan na isip balaod ni Presidente Rodrigo Roa Duterte ang PhilSys niadtong Agosto 2018, subay sa plano sa kagamhanan nga pakgangon na ang pangurakot diha sa burokrasya.
Matud sa PSA, karon nga tuig, nahuman naang ilang pagpalit sa registration kits – usa sa lima ka dagkong sagubangon nga pagprocure aron mapatuman ang programa.
Sunod na usab niini ang pagpalit sa Automated Biometric Identification System (ABIS), System Integrator (SI), ug registration centers.
Alang sa paghimo sa mga cards, ang PSA nakigsabut na sa Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP), alang niini.
Sugod niadtong Septembre 2, gisugdan na ang pilot test registration nga naglangkob sa pipila ka tawo gikan sa National Capital Region (NCR), ug lakip na ang pipila ka benepisaryo sa Department of Social Welfare and Development (DSWD), mga empleyado sa PSA ug sa National Economic and Development Authority (NEDA)
Gibutyag ni Usec Mapa nga nakita na sa PSA ang kamahinungdanon sa PhilSys nga ipaagi una sa pilot testing sa dili pa itanyag sa publiko.
“Buot lang nato nga segurohon nga ang mga proseso paspas, kasaligan ug walay daut ug ang tanang kasayuran nga mahuha didto, dili makawat,” pasabut ni Usec Mapa.
Ang pilot test registration molanat pa ngadto sa Junyo 2020 ug ang unang bahin niini maglakip sa biometric ug demographic capturing processes. Kon mapamatud-an nga mingdagan na, ipalapad ang operasyon ngadto sa gipili una nga mga silingan nga rehiyon sama sa Regions III ug IV-A.
Gilantaw usab sa PSA nga magsugod sa Mayo 2020 ang pagpauswag sa pilot registration process aron masuwayan ang kinatibuk-an nga sistema nga nag-apil sa reduplication, pagpagawas sa unique PhilSys Numbers (PSN), ug ang pagpangpatik sa mga cards lakip na ang pagpagawas niini.
Gitumong sa PSA nga sa Julyo 2020, malukop na ang pagpangrehistro samtang ang Overseas Filipinos nga iparehistro sa 2021.
Dugang pa niini, gipadayag sa PSA ang ilang ka seryoso sa pagpanalipud sa seguridad ug integridad sa personal nga datus sa mga Pinoy, hinungdan nga daghan nga pilot testing ang giapil sa PSA aron itaas pa ang security features sa dili pa kini buksan alang sa publiko.
Ang Data Privacy Act of 2012 ug ang PhilSys Act may estriktong controls aron mapili lamang ang data sa PhilSys registry nga matan-aw sa lain, gawas sa nanag-iya niini.
